S’ka produkte në shportë.

S’ka produkte në shportë.

elektron Tag
ngarkesa-elektrike
Fizikë
31/10/2022 nga Joer.al 0 Komente

Ngarkesa elektrike

Ngarkesa elektrike, si çdo sasi tjetër fizike, është e matshme, domethënë është e mundur të përcaktohet se sa ngarkesë elektrike ka një trup i ngarkuar në bazë të një njësie ngarkese. Në Sistemin Ndërkombëtar njësia e matjes së ngarkesës elektrike është kulombi (simboli C), i quajtur sipas fizikanit francez Charles Augustin Coulomb (1736-1806). Kulombi përcaktohet duke u nisur nga rryma elektrike (e përbërë nga lëvizja e urdhëruar e ngarkesave elektrike) dhe është e barabartë me ngarkesën që kalon në 1 sekondë nëpër seksionin e një qarku të përshkuar nga një rrymë prej 1 amper (A), njësia e matja e rrymës.

Për momentin jemi të interesuar të përcaktojmë vlerën e ngarkesës elektrike më të vogël ekzistuese, atë të elektronit, e cila tregohet me dhe është:

Të gjitha ngarkesat e tjera elektrike, ekzistuese në natyrë ose të prodhuara artificialisht, janë shumëfisha të ngarkesës së elektronit, e cila për këtë arsye quhet edhe ngarkesë elektrike elementare (ngarkesa elektrike e elektronit është pra jashtëzakonisht e vogël dhe për këtë arsye nuk është u zgjodh si njësi matëse e ngarkesës elektrike; sasia e ngarkesës së prodhuar nga një rrufe është për shembull 10 C, që do të korrespondonte me 1020 herë ngarkimin e elektronit).

Ngarkesa elektrike ruhet

Në analogji me atë që është parë për masën dhe energjinë, ekziston gjithashtu një ligj i ruajtjes së ngarkesës elektrike: në një sistem fizik të izoluar, sasia totale e ngarkesës elektrike mbetet e pandryshuar me kalimin e kohës, edhe kur ngarkesat elektrike shkëmbehen midis pjesëve të sistemi (d.m.th. në një sistem të izoluar nuk krijohen ngarkesa elektrike, por këto kalojnë nga një trup në tjetrin, duke u ruajtur në sasi). Kur fërkojmë një shufër qelqi me një leckë leshi, shufra është e ngarkuar pozitivisht, por elektronet e tepërta kalojnë në leckë, e cila ngarkohet negativisht: ngarkesa totale elektrike e sistemit shufër-leckë ruhet, domethënë mbetet e pandryshuar. .

Ligji i ruajtjes së ngarkesës duhet të zbatohet edhe në nivelin e atomit: prandaj, kur një grimcë e ngarkuar negativisht prodhohet në një reaksion atomik ose bërthamor, duhet të prodhohet edhe një ngarkesë pozitive.

Lexo më shumë
xham-trasparent
Kuriozitete
03/06/2022 nga Joer.al 0 Komente

Përse xhami është transparent?

Do mundohemi t'jua shpjegojmë në një mënyrë shumë të thjeshtë, pa përmendur mekanikën kuantike.

Struktura e qelqit në nivelin atomik.

Ju të gjithë e dini se çdo material, dhe për rrjedhojë edhe qelqi, përbëhet nga atome dhe çdo atom përbëhet nga një bërthamë qendrore në të cilën ne kemi protone, neutrone të rrethuar nga elektrone. Problemi është se bërthama është shumë, shumë e vogël në krahasim në madhësinë efekttive të atomit, i cili në fakt rezulton se përbëhet kryesisht nga hapësira boshe. Atëherë, mund të thuhet se çdo material duhet të jetë transparent si qelqi, pasi rrezja e dritës kalon në fakt përmes atomesh thelbësisht boshe.

Megjithatë, ky nuk është rasti, ne të shohim pse ndryshimin e bëjnë elektronet me energjitë dhe vetitë e tyre, pasi elektronet kanë aftësinë e jashtëzakonshme për të qenë në gjendje të thithin grimcat e dritës, pra fotonet, domethënë të jenë në gjendje të thithin një rreze drite.

Pra, nëse rrezja e dritës kur godet materialin kalon nëpër atome pa u thithur nga elektronet, atëherë materiali është transparent. Nëse, nga ana tjetër, rrezja e dritës përthithet nga elektronet, materiali i errët, si muri përshembull. Në rastin e xhamit, fizika na mëson se drita e dukshme ka një energji të tillë që nuk mund të përthithet nga elektronet, kështu që kalon i patrazuar. Prandaj dhe xhami është transparent.

Lexo më shumë